Een waardig leven voor iedereen. Maar hoe?

Gisteren heeft de Europese Commissie een nieuwe mededeling gedaan: Een waardig leven voor iedereen: het einde van armoede en een duurzame toekomst voor de wereld. Het is bemoedigend om te zien hoe de EC een concept omarmt dat werd ontwikkeld en gepromoot door landen als Brazilië, Colombia, Guatemala, en vele anderen: ecologische en sociale duurzaamheid hebben elkaar nodig.

Het is leuk om te lezen dat de EC bevestigt dat “deze uitdagingen universeel zijn, en onderling samenhangend, en moeten worden aangepakt samen door alle landen.” (Op pagina 2 van de communicatie.) Het is leuk om te lezen dat de EC zich uitspreekt voor “een bodem, waaronder geen man, geen vrouw of kind zou mogen vallen...”. (pagina 9)

Maar dan komt de teleurstelling: wanneer de ‘universele bodem’ bestaat uit “normen die elke burger moet kunnen gebruiken om zijn of haar regering ter verantwoording te roepen.” (pagina 9) Elke burger tegen zijn of haar regering? Waar is “samen door alle landen” heen gegaan? Wat gebeurt er als een regering te arm is?

Deze gecombineerde uitdaging kan alleen worden opgelost als “samen met alle landen” ernstig wordt genomen. Laten we ecologische duurzaamheid eerst nemen: we weten dat koolstofdioxide uitstoot door menselijke activiteit een ongekend niveau van 33 miljard ton per jaar heeft bereikt, en dat dit te veel is voor de planeet om te absorberen – dit is niet duurzaam. Laten we streven naar een doelstelling van 25 miljard ton, of 3.125 ton per persoon per jaar, als de wereldbevolking uit 8 miljard mensen zal bestaan. Nu de experts zeggen ons, volgens The Guardian, die een ton €25 tot €40 moet kosten om “bedrijven aan te moedigen hun gedrag te veranderen.” Dus laat ons overeenkomen dat alle landen een ‘ontrading’ van €30 moeten betalen voor elke ton boven 3.125 ton per persoon per jaar, en laat ons die ontrading-premies gebruiken voor het Groen Klimaat Fonds in oprichting, volgens het akkoord dat werd bereikt  in Cancun in 2010. Volgens onze ramingen (zie 'Green Social Fund') zou dit uitdraaien op een Groen Klimaat Fonds van € 464 miljard per jaar.

Als overheden vervuilers doen betalen voor de ontrading-premies, dan zou dat vrijwel zeker leiden tot gedragsveranderingen door de industrie. Maar sommige ondernemingen zullen enkel proberen om te verhuizen naar landen die nog ver van het 3.125 ton per persoon per jaar doelwit verwijderd zijn. Hoe stimuleren we een land als Mozambique, bijvoorbeeld, om vervuilende ondernemingen te weigeren? De uitstoot van kooldioxide van Mozambique staat op 0,1 ton persoon per jaar, dit land kan nog heel veel vervuilende ondernemingen aanvaarden. En die ondernemingen zouden bereid kunnen zijn om veel taksen te betalen, zolang het minder is dan €30 per ton kooldioxide.

Kunnen we verlangen van landen als Mozambique dat ze kooldioxide producerende ondernemingen buiten houden, als die ondernemingen bereid zijn om belastingen te betalen, waardoor de overheden in staat worden gesteld om ‘een waardig leven voor iedereen’ te ondersteunen'? Nee, dat kunnen we niet. We veranderen het Groen Klimaat Fonds (zie 'Green Social Fund')in een Groen Sociaal Fonds van €464 miljard per jaar, en landen als Mozambique zouden € 90 per persoon per jaar kunnen ontvangen – of € 30 per ton onder de 3.125 ton per persoon per jaar doel doelstelling – om te besteden aan 'een waardig leven voor iedereen'. Dit Groen Sociaal Fonds zou gemakkelijk het Wereldgezondheidfonds dat wij voorstellen kunnen financieren, en een Wereldfonds voor Onderwijs, en een Wereldfonds voor Voeding.

Voor de gemiddelde inwoner van België zou dit ongeveer €200 per persoon per jaar kosten. Dat is minder dan de €300 per persoon per jaar die we zouden moeten betalen als we zouden voldoen aan de belofte die we een halve eeuw geleden maakten – om 0,7% van ons Bruto Binnenlands Product aan internationale hulp te besteden), dus het zou niet meer kosten dan wat we al lange geleden hebben beloofd. Het zou effectiever zijn dan de onvoorspelbare hulp die we nu geven, en we zouden de opwarming van de aarde kunnen aanpakken. Het ei van Columbus!